Приключения Алисы в стране чудес

   Общество, собравшееся на берегу, имело весьма неприглядный вид: перья у птиц взъерошены, шерстка у зверьков промокла насквозь. Вода текла с них ручьями, всем было холодно и неуютно.

   La kunvenintoj sur la bordo prezentis tre strangan aspekton. Jen birdoj kun plumoj malordigitaj, jen bestoj kun felo algluiĝinta al la korpo: ĉiuj estis akvogutantaj, malkomfortaj, malagrablaj.

   Прежде всего, конечно, нужно было решить, как поскорее высохнуть. Стали держать совет. Не прошло и нескольких минут, как Алиса уже чувствовала себя так, словно знала их всех целый век. Она даже поспорила с Попугайчиком Лори, который надулся и только твердил: -- Я старше, чем ты, и лучше знаю, что к чему! Алиса потребовала, чтобы он сказал, сколько ему лет, но Попугайчик решительно отказался. На том спор и кончился.

   Kompreneble la unua demando estis: kiamaniere resekiĝi? Ili interkonsiliĝis pri tio, kaj post kelke da minutoj ŝajnis al Alicio tute ordinara afero trovi sin babilanta kun ili kvazaŭ al personoj jam longe konataj. Ŝi havis longan argumentadon kun la Loro, kiu en la fino fariĝis malagrabla kaj volis diri nenion krom “mi estas la pli aĝa, kaj pro tio mi scias pli.” Ĉar Alicio rifuzis konsenti al tio, ne sciante kiom da jaroj li havas, kaj ĉar la Loro absolute rifuzis doni tiun sciigon, restis nenio plu direbla.

   Наконец Мышь, к которой все относились с почтением, закричала: -- Садитесь, все садитесь и слушайте. Вы у меня вмиг высохнете! Все послушно уселись в круг, а Мышь стала посредине. Алиса не отрывала от нее глаз -- она знала, что если тут же не высохнет, ей грозит сильная простуда.

   Fine la Muso, kiu ŝajne estis aŭtoritatulo, ekkriis: “Vi sidiĝu ĉiuj, kaj aŭskultu min. Mi tre baldaŭ igos vin sufiĉe sekaj!”

Ili do sidiĝis, ĉiuj en unu granda rondo, kun la Muso en la centro.

Alicio fikse kaj atente rigardadis la Muson, ĉar ŝi havis fortan antaŭsenton, ke ŝi nepre suferos malvarmumon, se ŝi ne baldaŭ re­sekiĝos.

   -- Гхе-гхе! -- откашлялась с важным видом Мышь. -- Все готовы? Тогда начнем. Это вас мигом высушит! Тишина! ``Вильгельм Завоеватель с благословения папы римского быстро добился полного подчинения англосаксов, которые нуждались в твердой власти и видели на своем веку немало несправедливых захватов трона и земель. Эдвин, граф Мерсии, и Моркар, граф Нортумбрии...''

   “Hm,” komencis la Muso kun tre impona mieno “ĉu ĉiuj estas pretaj? Jen la plej bona sekigaĵo kiun mi konas. Silentu ĉiuj, mi petas! ‘Vilhelmo Venkinto, kies aferon la papo subtenis, baldaŭ subigis la anglan popolon, kiu pro manko de probatalantoj alkutimiĝis dum la lastaj jaroj al uzurpado kaj venkiĝo. Edvino kaj Morkaro, grafoj de Mercio kaj Nortumbrio——’”

   -- Д-да! -- сказал Попугайчик и содрогнулся.

   “Ho, ve!” ĝemis la Loro, frosttremante.

   -- Простите, -- спросила, нахмурясь, Мышь с чрезмерной учтивостью, -- вы, кажется, что-то сказали?

   “Pardonu,” diris la Muso tre ĝentile (kvankam li tre sulkigis la brovojn), “ĉu vi parolis?”

   -- Нет-нет, -- поспешно ответил Попугайчик.

   “Ne mi,” la Loro rapide respondis.

   -- Значит, мне показалось,--заметила Мышь.--Итак, я продолжаю. ``Эдвин, граф Мерсии, и Моркар, граф Нортумбрии, поддержали Вильгельма Завоевателя, и даже Стиганд, архиепископ Кентерберийский, нашел это благоразумным...''

   “Mi kredis ke jes,” diris la Muso. “Sed mi daŭrigu. ‘Edvino kaj Morkaro grafoj de Mercio kaj Nortumbrio fariĝis liaj partianoj, kaj eĉ Stigando la patrujama ĉefepiskopo de Canterbury trovis ĝin konsilinda——”

   -- Что он нашел? -- спросил Робин Гусь.

   “Trovis kion?” diris la Anaso.

   -- ``...нашел это'',--ответила Мышь.--Ты что, не знаешь, что такое ``это''?

   “Trovis ĝin,” la Muso respondis iom malafable. “Ĉu vi ne komprenas kion signifas ‘ĝi’?”

   -- Еще бы мне не знать, -- ответил Робин Гусь. -- Когда я что-нибудь нахожу, это обычно бывает лягушка или червяк. Вопрос в том, что же нашел архиепископ?

   “Nu, mi tre bone komprenas kion ‘ĝi’ signifas, kiam mi trovas ion. Plej ofte ‘ĝi’ estas rano aŭ vermo. Tamen la demando estas: kion trovis la ĉefepiskopo?”

   Мышь не удостоила его ответом и торопливо продолжала: -- ``...нашел это благоразумным и решил вместе с Эдгаром Этелингом отправиться к Вильгельму и предложить ему корону. Поначалу Вильгельм вел себя очень сдержанно, но наглость его воинов нормандцев...'' Ну как, милочка, подсыхаешь? -- спросила она Алису.

   “Tiun demandon la Muso ne atentis sed daŭrigis rapide: ‘trovis ĝin konsilinda iri kun Edgar Atheling por renkonti Vilhelmon kaj proponi al li la kronon. Sed la insulta fiero de liaj Normanoj—‘ kiel vi sentas vin nun, mia kara?” ĝi diris abrupte, alparolante Alicion.

   -- С меня так и льет, -- ответила Алиса печально. --Я и не думаю сохнуть!

   “Malseka, same malseka kiel en la komenco,” Alicio respondis iom melankolie. “Via rakonto ne sekigas min.”

   -- В таком случае, -- провозгласил Додо, -- я предлагаю принять резолюцию о немедленном роспуске собрания с целью принятия самых экстренных мер для скорейшего...

   “Kon‐sid‐er‐ad‐inte la ĵus anonc‐itan rezult‐at‐on,” ekdiris solene la Dodo, “mi proponas ke ĉi tiu kunsido tuj fermiĝu por ke oni el‐kon‐sid‐er‐adu kaj senprokraste ef‐ekt‐iv‐ig‐u pli energiajn ri‐med‐ojn.”

   -- Говорите по-человечески, -- сказал Орленок Эд. -- Я и половины этих слов не знаю! Да и сами вы, по-моему, их не понимаете. И Орленок отвернулся, чтобы скрыть улыбку. Птицы тихо захихикали.

   “Kian lingvon vi parolas?” demandis la Agleto. “De tiuj longaj vortoj mi ne scias la signifon, kaj plue mi kredas ke vi ne scias mem.”

   -- Я хотел сказать, -- обиженно проговорил Додо, -- что нужно устроить Бег по кругу. Тогда мы вмиг высохнем!

   La Agleto deklinis la kapon por kaŝi sian mokridon, sed kelkaj el la birdoj sibleridis aŭdeble. La Dodo per voĉo ofendita reparolis pli simple: “Jen kion mi intencis diri: la plej bona rimedo por sekigi nin estus la ‘Kaŭko’‐vetkuro.”

   -- А что это такое? -- спросила Алиса. Сказать по правде, ее это не очень интересовало, но Додо многозначительно молчал -- видно, ждал вопроса. И, так как все тоже молчали, пришлось спрашивать Алисе.

   “Kio do estas Kaŭko?” diris Alicio. Tiun demandon ŝi faris, ne dezirante la informon, sed nur ĉar ŝi rimarkis ke la Dodo paŭzas kaj ŝajne opinias ke iu devas paroli, kaj ĉar neniu alia montris la inklinon paroli.

   -- Чем объяснять, -- сказал Додо, -- лучше показать! (Может, и ты захочешь как-нибудь зимой сыграть в эту игру? В таком случае я расскажу тебе, что делал Додо).

   La Dodo respondis ke: “La plej bona rimedo por klarigi ĝin estas per la ago mem.” (Kaj ĉar ian vintran tagon vi eble volos mem eks­perimenti la ludon, mi klarigos kiamaniere la Dodo aranĝis ĝin.)

   Сначала он нарисовал на земле круг. Правда, круг вышел не очень-то ровный, но Додо сказал: -- Правильность формы несущественна! А потом расставил всех без всякого порядка по кругу. Никто не подавал команды -- все побежали, когда захотели. Трудно было понять, как и когда должно кончиться это состязание. Через полчаса, когда все набегались и просохли, Додо вдруг закричал: -- Бег закончен! Все столпились вокруг него и, тяжело дыша, стали спрашивать: -- Кто же победил?

   Unue, ĝi markis per kreto rondforman kurejon (la preciza formo ne gravas). Due, ĝi starigis ĉiujn partoprenontojn ĉe diversaj punktoj de la kretstreko. Oni ne diris, laŭ angla kutimo, “unu, du, tri, FOR!” sed ĉiu devis komenci kaj ĉesi la kuradon laŭ sia propra inklino, kaj pro tio ne estis facile kompreni kiam la afero finiĝis. Tamen post longa kurado, eble duonhora, ĉiuj tute resekiĝis, kaj la Dodo subite ekkriis: “La Kaŭko finiĝis.”

Ĉiuj amasiĝis ĉirkaŭ la Dodo, spiregante kaj demandante: “Sed kiu venkis?”

   На этот вопрос Додо не мог ответить, не подумав как следует. Он застыл на месте, приложив ко лбу палец (в такой позе обычно изображают Шекспира, помнишь?), и погрузился в размышления. А все стояли вокруг и молча ждали. Наконец, Додо произнес: -- Победители все! И каждый получит награду!

   Tiun demandon la Dodo en la unua momento ne povis respondi.

Ĝi sidis longan tempon kun unu fingro premata sur la frunto (en tiu sama sintenado kiun ordinare havas Ŝejkspir en niaj bildoj). En la fino la Dodo diris:—“Ĉiuj venkis, kaj ĉiu devas ricevi premion.”

   -- А кто же их будет раздавать?--спросили все хором.

   Plena ĥoro da voĉoj demandis samtempe: “Sed kiu la premiojn disdonos?”

   -- Она, конечно, -- ответил Додо, ткнув пальцем в Алису. Все окружили Алису и наперебой закричали: -- Награды! Награды! Раздавай награды!

   “Ja ŝi kompreneble,” diris la Dodo, kaj montris per unu fingro sur Alicion. Sekve, la tuta aro amasiĝis ĉirkaŭ ŝi kaj kriis konfuze “La premiojn, la premiojn.”

   Алиса растерялась. В замешательстве она сунула руку в карман--и вытащила оттуда пакетик цукатов. (К счастью, слезы их не размочили). Она раздала их собравшимся -- каждому по цукату, только-только хватило.

   Kion fari? La kompatinda Alicio havanta alian ideon neniun, enŝovis la manon en sian poŝon kaj feliĉe trovis tie pakaĵeton da sukeraĵoj (kiujn per bonŝanco la sala akvo ne difektis) kaj ilin ŝi disdonacis kiel premiojn. Sufiĉis ĝuste por donaci al ĉiuj po unu.

   -- Но она ведь тоже заслужила награду, -- сказала Мышь.

   “Sed ŝi mem nepre rajtas ricevi premion,” diris la Muso.

   -- Конечно, -- подхватил важно Додо. И, повернувшись к Алисе, спросил: -- У тебя осталось что-нибудь в кармане?

   “Certe,” tre serioze respondis la Dodo, kaj turnis sin al Alicio dirante:

“Kion alian vi havas en la poŝo?”

   -- Нет, -- отвечала Алиса грустно. -- Только наперсток.

   Alicio respondis malĝoje ke “nur fingroingon.”

   -- Давай его сюда! -- приказал Додо.

   “Ĝin transdonu al mi,” diris la Dodo.

   Тут все снова столпились вокруг Алисы, а Додо торжественно подал ей наперсток и сказал: -- Мы просим тебя принять в награду этот изящный наперсток! Эта краткая речь была встречена общими рукоплесканиями.

   Denove ĉiuj amasiĝis ĉirkaŭ ŝi, dum la Dodo solene prezentis la fingroingon dirante: “Ni petas ke vi bonvolu akcepti ĉi tiun elegantan fingroingon.” Ĉe la fino de tiu mallonga parolo ĉiuj aplaŭdis. La Dodo solene prezentas al Alicio ŝian propran fingroingon.

   Алисе вся эта церемония показалась очень смешной, но вид у всех был такой серьезный, что она не посмела засмеяться. Она хотела ответить на речь Додо, но не могла ничего придумать и только чинно поклонилась и взяла наперсток.

   Alicio pensis interne ke la tuta afero estas absurda, sed ĉiuj tenadis sin tiel serioze ke ŝi ne kuraĝis ridi. Ankaŭ ĉar ŝi ne povis elpensi ion dirindan, ŝi nur simple klinis respekte la kapon akceptante la ingon, kaj tenadis sin kiel eble plej serioze.

   Все принялись за угощение. Поднялся страшный шум и переполох. Большие птицы мигом проглотили свои цукаты и начали жаловаться, что и распробовать их не успели. А у птичек поменьше цукаты застряли в горле -- пришлось хлопать их по спине. Наконец, все поели, уселись опять в круг и попросили Мышь рассказать им еще что-нибудь.

   Kaj nun sekvis la manĝado de la sukeraĵoj. Tio kaŭzis ne malmulte da bruo kaj konfuzo. Grandaj birdoj plendis ke ili ne povas gustumi siajn; malgrandaj aliflanke sufokiĝis, kaj estis necese kuraci ilin per la dorsfrapada kuraco. Tamen ĉio fine elfariĝis. Ili sidigis sin denove en la rondo kaj petis al la Muso ke ĝi rakontu al ili ion plu.

   -- Вы обещали рассказать нам свою историю, -- сказала Алиса. -- И почему вы ненавидите... К и С. Последнюю фразу она произнесла шепотом, боясь, как бы не обидеть Мышь снова.

   “Vi ja promesis rakonti al mi vian historion,” diris Alicio, “kaj la kaŭzon pro kiu vi malamas la... la... la... Ko kaj Ho.” Tiujn komencajn literojn ŝi aldonis per tre mallaŭta flustro, ektimante ke ĝi ree ofendiĝos.

   -- Это очень длинная и грустная история, -- начала Мышь со вздохом. Помолчав, она вдруг взвизгнула: -- Прохвост!

   “Mia tejlo,” diris la Muso, “estas tre longa kaj tre malĝoja.”

   -- Про хвост? -- повторила Алиса с недоумением и взглянула на ее хвост. -- Грустная история про хвост? И, пока Мышь говорила, Алиса все никак не могла понять, какое это имеет отношение к мышиному хвосту. Поэтому история, которую рассказала Мышь, выглядела в ее воображении вот так:

   “Mi vidas ke ĝi estas longa,” diris Alicio rigardante kun miro ĝian voston, “sed kial vi ĝin nomas malĝoja?” Kaj dum la daŭro de la rakonto ŝi tiel konfuzis sin pri tiu enigmo ke ŝia koncepto pri ĝi enhavis kune la ideojn de ambaŭ tejlaĵoj. Jen la vostrakonto aŭ rakont­vosto:

    Цап-царап
     сказал мыш-
     ке: Вот ка-
     кие делиш-
     ки, мы пой-
     дем с то-
     бой в суд,
     я тебя
     засужу.
     И не смей
     отпираться,
     мы должны
     расквитаться,
     потому что
     все утро
     я без дела
     сижу.
     И на это
     нахалу
     мышка так
     отвечала:
     Без суда
     и без след-
     ствия,
     сударь, дел
     не ведут. --
     Я и суд,
     я и след-
     ствие, --
     Цап-царап
     ей ответ-
     ствует. --
     Присужу
     тебя к
     смер-
     ти я.
     Тут
     тебе
     и ка-
     пу-
     т.

  Furi’ diris al
    Mus’, kiun
     trafis
      li ĵus,
       ‘Ni havu
        proceson,
         procesos mi
        vin! Ne ekpenu
       rifuzi; tio,
      nur por amuzi
     min, estas
    necesa; defendu
   do vin!’
    ‘Ne utilus,
     sinjor’;
      diris mus’ kun
       fervor’—
        ‘Sen juĝistoj
         procesi
          tempperdo
         ja estas.’
         ‘Mi vin
        juĝos
       tutsole’
       —diris li
        ruzparole.
         Li muson
          kondamnis;
           nun
            sola
             li
              restas.

   -- Ты не слушаешь! --строго сказала Алисе Мышь.

   “Vi ne atentas,” diris la Muso al Alicio kun severa mieno. “Pri kio vi pensas?”

   -- Нет, почему же, -- ответила скромно Алиса. -- Вы дошли уже до пятого завитка, не так ли?

   “Pardonu,” respondis ŝi tre humile, “vi jam alvenis ĉe la kvina vostkurbo, ĉu ne?”

   -- Глупости! -- рассердилась Мышь. -- Вечно всякие глупости! Как я от них устала! Этого просто не вынести!

   “Mi ne!” ekkriis la Muso.

   -- А что нужно вынести? -- спросила Алиса. (Она всегда готова была услужить). -- Разрешите, я помогу!

   “Mine’, mine’,” ripetis Alicio “do vi certe estas franca Muso; sed kial vi, katmalamanto, nun alvokas katon?”

   -- И не подумаю! --сказала обиженно Мышь, встала и пошла прочь. -- Болтаешь какой-то вздор! Ты, верно, хочешь меня оскорбить!

   La kolerema Muso tuj levis sin kaj ekforiris, ĵetante post si la riproĉon:

“Ne tolereble estas ke vi insultu min per tia sensencaĵo.”

   -- Что вы! -- возразила Алиса. -- У меня этого и в мыслях не было! Просто вы все время обижаетесь.

   “Mi ne intencis ofendi, vere ne!” ekkriis Alicio per petega voĉo “kaj vi ja estas tre ofendema.” Anstataŭ respondi, la Muso nur graŭlis kolere.

   Мышь в ответ только заворчала.

   -- Прошу вас, не уходите!--крикнула ей вслед Алиса.--Доскажите нам вашу историю! И все хором поддержали ее: -- Да-да, не уходите! Но Мышь только мотнула нетерпеливо головой и побежала быстрее.

   “Revenu, mi petegas, kaj finu la rakonton,” Alicio laŭte kriis al la foriranta Muso. Poste ĉiuj kriis ĥore: “Jes, revenu, revenu.” Tamen la Muso nur skuis malpacience la kapon, plirapidigis la paŝojn, kaj malaperis.

   -- Как жаль, что она не пожелала остаться! -- вздохнул Попугайчик Лори, как только она скрылась из виду. А старая Медуза сказала своей дочери: -- Ах, дорогая, пусть это послужит тебе уроком! Нужно всегда держать себя в руках! -- Попридержите-ка лучше язык, маменька, -- отвечала юная Медуза с легким раздражением. -- Не вам об этом говорить. Вы даже устрицу выведете из терпения!

   La Loro malkontente diris: “Estas domaĝo ke ĝi ne volis reveni,” unu maljuna krabino profitis la okazon por diri al la filino: “Ha, mia kara, tio estu por vi solena averto por ke neniam vi perdu la bonhumoron,” kaj la malre­spekta krabido akre respondis: “Vi fermu la buŝon, panjo; vi ja difektus la paciencon eĉ al ostro.”

   -- Вот бы сюда нашу Дину! -- сказала громко Алиса, не обращаясь ни к кому в отдельности. -- Она бы вмиг притащила ее обратно!

   “Ho, kiel mi volus ke nia Dajna estu tie ĉi,” Alicio diris tion al neniu aparte sed kvazaŭ ŝi volis mem aŭdi siajn pensojn, “ŝi ja kapablus tuj reporti ĝin.”

   -- Позвольте вас спросить: кто эта Дина? -- поинтересовался Лори.

   “Kiu do estas Dajna, se estas permesite tion demandi,” diris ĝentile la Loro.

   Алиса всегда была рада поговорить о своей любимице. -- Эта наша кошка, -- отвечала она с готовностью. -- Вы даже представить себе не можете, как она ловит мышей! А птиц как хватает! Раз -- и проглотила, даже косточек не оставила!

   Alicio re­spondis avide, ĉar ĉiam ŝi estis preta paroli pri sia kara katinjo. “Dajna estas mia kato. Ŝi estas la plej bona muskaptisto kiun vi povus eĉ imagi; kaj se vi vidus ŝin birdkaptanta, …”

   Речь эта произвела на собравшихся глубокое впечатление. Птицы заторопились по домам. Старая Сорока начала кутаться в шаль. -- Пойду-ка я домой! -- сказала она. -- Ночной воздух вреден моему горлу. А Канарейка стала кликать дрожащим голоском своих детишек: -- Идемте-ка домой, мои дорогие! Вам давно пора в постель! Вскоре под разными предлогами все разошлись по домам, и Алиса осталась одна.

   Tiuj vortoj kaŭzis inter la ĉeestantoj vere rimarkindajn sentojn. Kelkaj el la birdoj tuj forportis sin. Unu maljuna pigo tre zorge enfaldis sin per la vestoj kaj anoncis ke, ĉar la noktaj vaporoj malbone efikas sur la gorĝo, ŝi devas hejmeniĝi. La kanario kriis per trem­pepanta voĉo al siaj idoj: “Forvenu, karuletoj, la horo jam pasis, je kiu vi devis kuŝiĝi.”

Pro diversaj tiaj pretekstoj ĉiuj foriris unu post alia, ĝis Alicio restis tute sola.

   -- И зачем это я заговорила о Дине! --грустно подумала Алиса. -- Никому она здесь не нравится! А ведь лучше кошки не сыщешь! Ах, Дина, милочка! Увижу я тебя когда-нибудь или нет? Тут бедная Алиса снова заплакала -- ей было так грустно и одиноко. Немного спустя снова послышался легкий звук шагов. Она оглянулась. Может, это Мышь перестала сердиться и пришла, чтобы закончить свой рассказ?

   “Se nur mi ne estus nominta Dajna’n!” ŝi diris melan­kolie. “Supre en la hejmo ĉiuj ŝatas ŝin, ĉi tie funde, neniu. Tamen, laŭ mi, ŝi estas la plej bona kato en la tuta mondo. Ho, Dajna, vi kara Dajna, ĉu jam neniam mi revidos vin?” Kaj nun sentante sin tre sola kaj tre malĝoja, ŝi denove ekploris.

Post iom da tempo, ekaŭdante kelkajn pied­paŝetaĵojn, ŝi avide direktis la rigardojn al ili, en la espero ke eble la Muso regajnis la bon­humoron kaj nun revenas por fini sian rakonton.