Приключения Алисы в стране чудес

   Червонные Король и Королева сидели на троне, а вокруг толпились остальные карты и множество всяких птиц и зверюшек. Перед троном стоял между двумя солдатами Валет в цепях. Возле Короля вертелся Белый Кролик -- в одной руке он держал трубу, а в другой -- длинный пергаментный свиток. Посередине стоял стол, а на столе -- большое блюдо с кренделями. Вид у них был такой аппетитный, что у Алисы прямо слюнки потекли. -- Скорее бы кончили судить,--подумала она,--и подали угощение. Особых надежд на это, однако, не было, и она начала смотреть по сторонам, чтобы как-то скоротать время.

   Gdy przybyli do gmachu sadu, Król i Królowa Kier zasiadali na tronie, dokola zas zebrala sie wielka cizba. Byly tam najrozmaitsze rodzaje ptaków i malych zwierzatek oraz cala talia kart. Przed para królewska stal Walet Kier skuty lancuchami i strzezony przez dwóch zolnierzy. Obok Króla siedzial Bialy Królik z trabka w jednej i zwojem pergaminu w drugiej rece. Posrodku sali sadowej znajdowal sie stolik, na którym stala taca z ciastkami. Wygladaly one tak apetycznie, ze Alicji slinka naplynela do ust. „Chcialabym - pomyslala - aby juz bylo po sprawie i zeby poczestowano nas tymi ciastkami”. Na razie jednak wcale sie na to nie zanosilo, zaczela wiec z nudów rozgladac sie dokola.

   Раньше Алиса никогда не бывала в суде, хотя и читала о нем в книжках. Ей было очень приятно, что все почти здесь ей знакомо. -- Вон судья,--сказала она про себя.--Раз в парике, значит судья.

   Alicja byla w sadzie po raz pierwszy w zyciu. Widziala juz jednak sale sadowa na obrazku, co pozwalalo jej orientowac sie w otoczeniu. „To jest pan sedzia powiedziala do siebie - poznaje go po wielkiej peruce”.

   Судьей, кстати, был сам Король, а так как корону ему пришлось надеть на парик (посмотри на фронтиспис, если хочешь узнать, как он это сделал), он чувствовал себя не слишком уверенно. К тому же это было не очень красиво.

   Sedzia byl zreszta sam Król. Nosil on na peruce korone, w czym nie bylo mu z pewnoscia ani zbyt wygodnie, ani do twarzy (spójrzcie na obrazek).

   -- Это места для присяжных,--подумала Алиса.--А эти двенадцать существ (ей пришлось употребить это слово, потому что там были и зверюшки, и птицы), видно, и есть присяжные. Последнее слово она повторила про себя раза два или три -- она очень гордилась тем, что знает такое трудное слово; немного найдется девочек ее возраста, думала Алиса (и в этом она была права), понимающих, что оно значит. Впрочем, назвать их ``присяжными заседателями'' также было бы верно.

   „A to jest lawa przysieglych - pomyslala Alicja. - Tych dwanascie stworzonek (musiala powiedziec „stworzonek”, bo byly tam zarówno ptaki, jak i czworonogi) to zapewne sedziowie przysiegli”. Powtórzyla te ostatnie slowa kilkakrotnie i z wyrazna duma, przyszlo jej bowiem do glowy, ze niewiele malych dziewczynek w jej wieku rozumie znaczenie takich slów.

   Присяжные меж тем что-то быстро строчили на грифельных досках. -- Что это они пишут? -- шепотом спросила Алиса у Грифона. -- Ведь суд еще не начался...

   Dwunastu sędziów pisało coś pilnie w zeszycikach. - Co oni właściwie robią? - zapytała -Nie mogą przecież niczego zapisywać przed rozpoczęciem rozprawy.

   -- Они записывают свои имена, -- прошептал Грифон в ответ. -- Боятся, как бы их не забыть до конца суда.

   -Wpisują tam własne imiona - wyszeptał Gryf w odpowiedzi. - W obawie, że mogliby przed zakończeniem rozprawy zapomnieć jak one brzmią.

   -- Вот глупые! --громко произнесла Алиса негодующим тоном, но в ту же минуту Белый Кролик закричал: -- Не шуметь в зале суда! А Король надел очки и с тревогой посмотрел в зал: видно, хотел узнать, кто шумит. Алиса замолчала.

   -Cóż za tępe istoty! - zaczęła Alicja donośnym, wzburzonym głosem, ale urwała natychmiast, gdyż Biały Królik zawolołał:-Cisza w sądzie!- a Król włożył okulary i rozejrzał się badawczo, żeby sprawdzić, kto rozmawia.

   Со своего места она видела -- так ясно, как будто стояла у них за плечами,--что присяжные тут же стали писать: ``Вот глупые!''. Она даже заметила, что кто-то из них не знал, как пишется ``глупые'', и вынужден был справиться у соседа. -- Воображаю, что они там понапишут до конца суда! -- подумала Алиса.

   Alicja mogła dostrzec, tak dobrze niemal, jak gdyby zaglądała im przez ramię, że wszyscy przysięgli zapisują na swoich tabliczkach: ,, Cóż za tępe istoty'', a nawet zdołała stwierdzić, że jeden z nich nie wiedział jak się pisze ,, tępe ˮ, i musiaŀ poprosić sąsiada o wyjaśnienie. Ładny zamęt powstanie na tych tabliczkach jeszcze przed zakończeniem rozprawy-pomyślała.

   У одного из присяжных грифель все время скрипел. Этого, конечно, Алиса не могла вынести: она подошла и встала у него за спиной; улучив удобный момент, она ловко выхватила грифель. Все это она проделала так быстро, что бедный присяжный (это был крошка Билль) не понял, что произошло; поискав грифель, он решил писать пальцем. Толку от этого было мало, так как палец не оставлял никакого следа на грифельной доске.

   Jeden z przysięgłych pisał skrzypiącym ołówkiem. Tego, rzecz jasna, Alicja nie mogła znieść, obeszła więc salę sądową, przystanęła za jego plecami i wkrótce przy pierwszej sposobności, porwała ołówek. Uczyniła to tak szybko,że biedny mały przysięgły ( był to Bill Jaszczurka) nie mogł pojąć, co się z nim stało i po dłuższym poszukiwaniu wokół siebie, zmuszony był pisać aż do końca rozprawy palcem, co dawało bardzo niewiele pożytku, gdyż nie pozostawiał on najmniejszego nawet śladu na tabliczce.

   -- Глашатай, читай обвинение! -- сказал Король.

   -Heroldzie, odczytaj oskarżenie!- powiedział Król.

   Белый Кролик трижды протрубил в трубу, развернул пергаментный свиток и прочитал:

   W odpowiedzi Biały Królik zadął po trzykroć w trąbkę, a później, rozwninąwszy zwój pergaminu odczytał:

    Дама Червей напекла кренделей
     В летний погожий денек.
     Валет Червей был всех умней
     И семь кренделей уволок.

Królowa Kier, ciasteczek moc,
 Upiekła w letni dzień,
 A Walet Kier gdy przyszła noc,
 Skradł je i skrył się w cień.

   -- Обдумайте свое решение! -- сказал Король присяжным.

   -Rozważcie swój wyrok - powiedział Król do sędziów.

   -- Нет, нет,--торопливо прервал его Кролик.--Еще рано. Надо, чтобы все было по правилам.

   -Zaraz,zaraz! _ wkroczył pośpiesznie Królik. -Musi nastąpić jeszcze bardzo wiele, zanim to się stanie!.

   -- Вызвать первого свидетеля, -- приказал Король. Белый Кролик трижды протрубил в трубу и закричал: -- Первый свидетель!

   -Zawezwać pierwszego świadka-powiedziaś Król, a Biały Królik zadął po trzykroć w trąbkę i wykrzyknał:-Pierwszy świadek!

   Первым свидетелем оказался Болванщик. Он подошел к трону, держа в одной руке чашку с чаем, а в другой бутерброд. -- Прошу прощения. Ваше Величество,---начал он,--что я сюда явился с чашкой. Но я как раз чай пил, когда за мной пришли. Не успел кончить...

   Pierwszym świadekiem był Kapelusznik. Wyszedł z filiżanką herbaty i kawałkiem chleba z masłem w drugiej.- Proszę Majestat o wybaczenieè zaczął- lecz przyniosłem je tu, gdyż w chwili gdy przysłano po mnie, nie dopiłem jeszcze herbaty.

   -- Мог бы успеть, -- сказал Король. -- Ты когда начал?

   -Powinieneś był dopić-powiedział Król. - Kiedy rozpocząłeś?

   Болванщик взглянул на Мартовского Зайца, который шел за ним следом рука об руку с Соней. -- Четырнадцатого марта кажется, -- проговорил он.

   Kapelusznik spojrzał na Marcowego Zająca, który wszedł za nim na salę rozpraw idąc ramię w ramię z Susłem.- Czternastego marca, jak sądzę-powiedział.

   -- Пятнадцатого,--сказал Мартовский Заяц.

   -Piętnastego-powiedział Marcowy Zając.

   -- Шестнадцатого,--пробормотала Соня.

   -Szesnastego-powiedział Suseł.

   -- Запишите,--велел Король присяжным, и они быстро записали все три даты на грифельных досках, а потом сложили их и перевели в шиллинги и пенсы.

   -Zapiszcie to-powiedział Król do sędziów, a sędziowie gorliwie zapisali wszystkie trzy daty na swych tabliczkach, dodali je do siebie i nakreślili odpowiedź w złotych groszach.

   -- Сними свою шляпу, -- сказал Король Болванщику.

   -Zdejm swój kapelusz- powiedział Król do Kapelusznika.

   -- Она не моя, -- ответил Болванщик.

   -To nie mój- powiedział Kapelusznik.

   -- Украдена!--закричал Король с торжеством и повернулся к присяжным, которые тут же взялись за грифели.

   -Skradziony! -zawołał Król zwracając się ku sędziom, którzy niezwłocznie zanotowali ów fakt.

   -- Я их держу для продажи,--объяснил Болванщик.--У меня своих нет, ведь я Шляпных Дел Мастер.

   -Mam je na sprzedaż- dodał dla wyjasnienia Kapelusznik.- Żaden z nich nie jest moją własnością. Jestem Kapelusznikiem.

   Тут Королева надела очки и в упор посмотрела на Болванщика -- тот побледнел и переступил с ноги на ногу.

   Na to Królowa włożyła okulary i zaczęła spoglądać surowo na Kapelusznika, który pobladł i zadygotał.

   -- Давай показания, -- сказал Король, -- и не нервничай, а не то я велю тебя казнить на месте.

   -Złóż zeznianie- powiedział Kró- i nie zachowuj się tak nerwowo, bo każę cię bezwłocznie stracić.

   Это не очень-то подбодрило Болванщика: он затоптался на месте, испуганно поглядывая на Королеву, и в смятении откусил вместо бутерброда кусок чашки.

   Nie ośmieliło to świadka w najmniejszym stopniu. - nadal przestępował z nogi na nogę spoglądając niepewnie na Królową w takim popłochu, że w końcu, zamiast chleba z masłem, odgryzł i połkną wielki kawałek filiżanki.

   В этот миг Алиса почувствовала себя как-то странно. Она никак не могла понять, что с ней происходит, но, наконец, ее осенило: она опять росла! Сначала она хотела встать и уйти из зала суда, но, поразмыслив, решила остаться и сидеть до тех пор, пока для нее хватит места.

   Właśnie w tej chwili Alicja doznała zagadkowego wrażenia, które ogromnie ją zdumiało, nim pojęła, co ono oznacza- ponownie zaczęła się powiększać. Wpierwszej chwili chciała wstać i wyjść z sali rozpraw, ale już w następnej zadecydowała, że pozostanie w miejscu tak długo, jak długo będzie mogła się tu pomieścić.

   -- А ты могла бы не так напирать?--спросила сидевшая рядом с ней Соня. -- Я едва дышу.

   -Może byś przestała tak cinąć na mnie- powiedział siedzący przy niej Suseł.-Ledwie oddycham.

   -- Ничего не могу поделать,--виновато сказала Алиса.--Я расту.

   -Nic na to nie poradzę -powiedziała Alicja, jak najbardziej pojednawczo.-Rosnę.

   -- Не имеешь права здесь расти,--заметила Соня.

   - Nie wolno ci rosnąć tutaj-powiedział Suseł.

   -- Ерунда,--отвечала, осмелев, Алиса.---Вы же прекрасно знаете, что и сами растете.

   -Przestań mówić nonsensy- powiedziała Alicja zuchwalej.-Sam wiesz, że i ty rośniesz.

   -- Да, но я расту с приличной скоростью, -- возразила Соня, -- не то что некоторые... Это же просто смешно, так расти! Она надулась, встала и перешла на другую сторону зала.

   -Tak, ale ja rosnę z rozsądnym tempie- powiedział Suseł- a nie w tak zwariowany sposób.- Wstał zagniewany i przeszedł na drugi koniec sali.

   А Королева меж тем все смотрела в упор на Болванщика, и не успела Соня усесться, как Королева нахмурилась и приказала: -- Подать сюда список тех, кто пел на последнем концерте! Тут бедный Болванщик так задрожал, что с обеих ног у него слетели башмаки.

   - W ciągu całego tego czasu Królowa ani na chwile nie spuściła z oczu Kapelusznika i właśnie wtedy, gdy Suseł szedł przez salę rozpraw, powiedziała do jednego z woźnych trybunalskich: - Przynieś mi spis tych którzy śpiewali podczas ostatniego koncertu- na co nieszczęsny Kapelusznik zadygotał tak, że strząsnął sobie z nóg buty.

   -- Давай свои показания, -- повторил Король гневно, -- а не то я велю тебя казнить. Мне все равно, нервничаешь ты или нет!

   -Złóż zeznanie- powtórzył gniewnie Król- albo każę cię stracić bez względu na to, czy będziesz zachowywał sie nerwowo czy nie.

   -- Я человек маленький,--произнес Болванщик дрожащим голосом, -- и не успел я напиться чаю... прошла всего неделя, как я начал... хлеба с маслом у меня уже почти не осталось... а я все думал про филина над нами, который, как поднос над небесами...

   -Jestem bardzo nędznym człeczyną, proszę Majestatu- rozpoczął rozdygotanym głosem Kapelusznik- i nie zacząłem nawet pić herbaty... to znaczy zacząłem mniej wiecej tydzień temu... a kromki chleba są coraz cieńsze i masła też jest coraz cieniej...kiedy zaczyna się patrzeć na te trzepotania herbaty...

   -- Про что? -- спросил Король.

   -Trzepotanie czego?- powiedział Król.

   -- Поднос... над небесами...

   Właśnie kiedy zaczyna się na te trzepotania...- powiedział Kapelusznik i urwał.

   -- Ну, конечно, -- сказал Король строго, -- под нос -- это одно, а над небесами -- совсем другое! Ты что, меня за дурака принимаешь? Продолжай!

   Wiem, oczywiście, że trzepotanie zaczyna się na T! -powiedział Król ostro.- Czy sądzisz, że jestem półgłówkiem? Mów!

   -- Я человек маленький, -- продолжал Болванщик, -- а только после этого у меня все перед глазами замигало... только вдруг Мартовский Заяц и говорит...

   - Jestem jeno marnym człeczyną-powtórzył Kapelusznik- i większość rzeczy zaczęłz trzepotać później... ale Marcowy Zając mówił...

   -- Ничего я не говорил, -- торопливо прервал его Мартовский Заяц.

   -Nie mówiłem - przerwał Marcowy Zając z pośpiechem.

   -- Нет, говорил,--возразил Болванщик.

   -Mówiłeś!- powiedział Kapelusznik.

   -- И не думал, -- сказал Мартовский Заяц. -- Я все отрицаю!

   - Przeczę temu!- powiedział Marcowy Zając.

   -- Он все отрицает, -- сказал Король. -- Не вносите в протокол!

   -On temu przeczy- powiedział Król- wykreślcie tę część zeznania.

   -- Ну тогда, значит, Соня сказала, -- продолжал Болванщик, с тревогой взглянув на Соню. Но Соня ничего не отрицала -- она крепко спала.

   -Jeśli tak, to Suseł mówił...- ciągnął Kapelusznik obejrzawszy się za siebie, żeby stwierdzić, czy Suseł także nie zaprzeczy, ale Suseł nie przeczył niczemu, gdyż spał już głęboko.

   -- Тогда я отрезал себе еще хлеба, -- продолжал Болванщик, -- и намазал его маслом...

   - Później- powiedział Kapelusznij- ukroiłem sobie trochę chleba z masłem...

   -- Но что же сказала Соня? -- спросил кто-то из присяжных.

   -Ale co mówił Suseł?- zapytał jeden z sędziów.

   -- Не помню, -- сказал Болванщик.

   - Nie mogę sobie przypomnieć- powiedział Kapelusznik.

   -- Постарайся вспомнить, -- заметил Король, -- а не то я велю тебя казнить.

   -Musisz sobie przypomnieć- rzucił Król-albo każę cię stracić.

   Несчастный Болванщик выронил из рук чашку и бутерброд и опустился на одно колено. -- Я человек маленький,--повторил он.--И я все думал о филине...

   Nieszczęsny Kapelusznik przyklęknął na jedno kolano, upuszczając przy tym na ziemie filiżankę i chleb z masłem. - Jestem jeno nędznym człekiem, proszę Makestatu- zaczął.

   -- Сам ты филин, -- сказал Король.

   - Jesteś bardzo nędznym mówcą- powiedział Król.

   Тут одна из морских свинок громко зааплодировала и была подавлена. (Так как это слово нелегкое, я объясню тебе, что оно значит. Служители взяли большой мешок, сунули туда свинку вниз головой, завязали мешок и сели на него).

   W tym miejscu wyrazila uznanie jedna ze swinek morskich, co zostalo natychmiast stlumione przez woznych.

   -- Я очень рада, что увидела, как это делается, -- подумала Алиса. -- А то я так часто читала в газетах: ``Попытки к сопротивлению были подавлены...'' Теперь-то я знаю, что это такое!

   „Rada jestem, ze widzialam, jak sie to robi - pomyslala Alicja. -Tak czesto czytalam w gazetach, ze po ogloszeniu wyroku próba owacji zostala natychmiast stlumiona przez woznych, i nigdy nie rozumialam, o co wlasciwie idzie”.

   -- Ну, хватит, -- сказал Король Болванщику. -- Закругляйся!

   - Jezeli to jest wszystko, co wiesz, to mozesz usiasc - rzekl Król zwracajac sie do Kapelusznika.

   --А я и так весь круглый,-- радостно возразил Болванщик.--Шляпы у меня круглые, болванки тоже...

   - Musialbym najpierw wstac, Wasza Królewska Mosc, bo teraz klecze.

   -- Круглый ты болван, вот ты кто! -- сказал Король.

   - Powiedzialam, ze mozesz usiasc - rzekl Król. - Nie bede powtarzal jednej i tej samej rzeczy po sto razy.

   Тут другая свинка зааплодировала и была подавлена.

   Tu wyrazila swoje uznanie druga Swinka Morska, co zostalo w podobny sposób stlumione.

   -- Ну вот, со свинками покончено,--подумала Алиса.--Теперь дело пойдет веселее.

   „Tyle o swinkach morskich - pomyslala Alicja. - Teraz moze proces potoczy sie sprawniej”.

   - Chcialabym raczej skonczyc mój podwieczorek - rzekl Kapelusznik spogladajac z przestrachem na Królowa, która czytala wciaz liste spiewaków.

   -- Ты свободен, -- сказал Король Болванщику. И Болванщик выбежал из зала суда, даже не позаботившись надеть башмаки.

   - Mozesz odejsc - rzekl Król, po czym Kapelusznik wybiegl z sadu spieszac sie tak bardzo, ze zapomnial swoich pantofli.

   -- И отрубите ему там на улице голову, -- прибавила Королева, повернувшись к одному из служителей. Но Болванщик был уже далеко.

   - Masz sciac go zaraz po wyjsciu na dwór - krzyknela Królowa do jednego z woznych. Ale Kapelusznik zniknal bez sladu, zanim wozny zdazyl dobiec do drzwi.

   -- Вызвать свидетельницу, -- приказал Король.

   - Wezwij nastepnego swiadka - rzekl Król.

   Свидетельницей оказалась кухарка. В руках она держала перечницу. Она еще не вошла в зал суда, а те, кто сидел возле двери, все как один вдруг чихнули. Алиса сразу догадалась, кто сейчас войдет.

   Nastepnym swiadkiem byla Kucharka Ksiezny. Niosla ona w reku pudelko z pieprzem. Alicja poznala ja natychmiast po tym, ze publicznosc siedzaca przy drzwiach zaczela gwaltownie kichac.

   -- Давай сюда свои показания, -- сказал Король.

   - Zlóz zeznanie - rzekl Król.

   -- И не подумаю, -- отвечала кухарка.

   - Nie chce - odparla Kucharka.

   Король озадаченно посмотрел на Белого Кролика. -- Придется Вашему Величеству подвергнуть ее перекрестному допросу, -- прошептал Кролик.

   Król popatrzal z niepokojem na Bialego Królika, który powiedzial cicho: - Wasza Królewska Mosc musi wziac tego swiadka w krzyzowy ogien pytan.

   -- Что ж, перекрестному, так перекрестному, -- вздохнул Король, скрестил на груди руки и, грозно нахмурив брови, так скосил глаза, что Алиса испугалась. Наконец, Король глухо спросил:

   - Jesli trzeba, to trudno - rzekl Król ze smetna mina. Nastepnie skrzyzowal rece na piersiach, zmarszczyl czolo tak, ze nie bylo mu niemal widac oczu, i spytal ponurym glosem: - Z czego na ogól robi sie ciastka?

   -- Крендели из чего делают?

   - Przewaznie z pieprzu - odparla Kucharka.

   -- Из перца в основном,--отвечала кухарка.

   - Z syropu - rozlegl sie senny glosik tuz za Kucharka.

   -- Из киселя,-- проговорил у нее за спиной сонный голос. -- Хватайте эту Соню! -- завопила Королева. -- Рубите ей голову! Гоните ее в шею! Подавите ее! Ущипните ее! Отрежьте ей усы!

   -Aresztujcie tego Susla! - wrzasnela Królowa. - Zetnijcie leb temu Suslowi! Wyrzuccie tego Susla za drzwi! Uszczypnijcie go! Precz z jego bokobrodami!

   Все кинулись ловить Соню. Поднялся переполох, а, когда, наконец, все снова уселись на свои места, кухарка исчезла.

   Przez kilka minut panowalo zamieszanie. Nim wyrzucono Susla za drzwi i przystapiono do dalszego przesluchiwania swiadków, Kucharka znikla jak kamfora.

   -- Вот и хорошо,--сказал Король с облегчением.--Вызвать следующую свидетельницу! И, повернувшись к Королеве, он вполголоса произнес: -- Теперь, душечка, ты сама подвергай ее перекрестному допросу. А то у меня голова разболелась.

   - Nic nie szkodzi - rzekl Król z wyrazem ulgi. - Zawolaj nastepnego swiadka. -Tu Król odezwal sie pólglosem do Królowej: - Musisz sama wziac nastepnego swiadka w krzyzowy ogien pytan. Mnie juz od tego rozbolala glowa.

   Белый Кролик зашуршал списком. -- Интересно, кого они сейчас вызовут, -- подумала Алиса. -- Пока что улик у них нет никаких... Представьте себе ее удивление, когда Белый Кролик пронзительно закричал своим тоненьким голоском: -- Алиса!

   Alicja widziala, ze Bialy Królik szuka czegos na liscie. Ciekawilo ja, kto bedzie nastepnym swiadkiem. „Nie maja jeszcze dotychczas zbyt wielu zeznan” - pomyslala. Jakiez bylo jej zdumienie, gdy Bialy Królik przeczytal swym piskliwym glosikiem imie -Alicja.